DE
BETEKENIS VAN DE PLAATSNAAM HARLINGEN
Friesland
is een van de regio's in de Europese unie, die zich profileert met
zijn eigen streektaal. Kenbaar wordt dit ondermeer in de straatnamen,
maar duidelijker nog door de plaatsaanduiding. Plaatsnamen worden
steevast in het Frysk en in het “Hollands” vermeld. Ook hierin
wijkt Harlingen af. De aanduiding “Harns” is geen Fries, maar
volgens de plaatselijke historisch deskundigen, een eigennaam. Ook
Harlingen verwijst naar een dergelijke stam-/familienaam. Ditmaal
gaat het niet om het geslacht Harns, maar om de familie Harlinga, die
zelfs een “state” (versterkte boerderij/hof) op of nabij Almenum
zouden hebben bewoond.
Almenum
was niet ommuurd en dus een dorp of vlek. Maar door de combinatie van
religie en handel groeide het uit. Zeker toen de waterwegen werden
verbeterd en de Noordzee gemakkelijk te bereikbaar werd (rond 1200),
werd Harlingen een dynamisch economisch centrum en een transitohaven.
Ook lag het aan oude pelgrimswegen. De uitbreiding naar het
Noord-Westen (bewoning, overslag, havenfaciliteiten, sassen) verwierf
de naam “Harlingen”. De stadsgeschiedenis vermeldt een notitie in
Deense logboeken uit de 12e eeuw van een schip (een fluit) uit
“Herlinghe”. Er waren dus al vroeg contacten in het Noorden.
De
“geaccepteerde” uitleg van onze plaatsnaam is uiterst discutabel.
Waarschijnlijker verwijst “Harlingen” naar een eigennaam en wel
naar die van een Noormannen-leider genaamd Harald.
Toen
de invallen van de Vikingen toenamen, waren lokale machthebbers
gewoon gebied en macht toe te wijzen aan andere groepen Noormannen,
onder voorwaarde dat ze het gehele gebied tegen plunderaars zouden
beschermen. Dit gebeurde in Engeland, waar zelfs tweeling-dorpen
(Engels – Viking) ontstonden, op het huidige Wieringen, en op een
paar honderd meter van Almenum.
Invallen
van Noormannen waren niet alleen strikte militaire operaties “om
het gewin”, maar soms ook complete volksverhuizingen. De Noormannen
stichtten Moskou, Dublin en Harlingen! In de 10e eeuw werd de opmars
van Vikingen in Engeland tot staan gebracht. Het leger van de
Vikingen onder leiding van Harald (!)Het is zeer wel mogelijk, dat
restanten van Haralds troepen, met slaven, vrouwen en kinderen, zich
terugtrokken en uiteindelijk Almenum bereikten. Het kan ook voor de
10e eeuw hebben plaatsgevonden, toen de Heren van Almenum Noormannen
ter verdediging inhuurden en hen landrechten gaven. HARLINGEN: Het
tweede gedeelte van de stadsnaam is Noord-Europees: “linggi”, wat
zoveel wil zeggen als “toebehorend aan, in dit geval aan Harald”.
Het waren de eerste “migranten”, die Harlingen absorbeerde en die
voor een economische “boost” zorgden. Harns zou dan kunnen
verwijzen naar “typisch voor” of “eigen” aan de cultuur en
traditie van dit bijzondere gebied.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten